Denklem nedir?
İki niceliğin eşitliğini gösteren bağıntı. Araya (=) işareti konularak ifade edilir. Denklemlerde eşitlik değişkenlerin belirli değerleri için sağlanır. Değişkenlerin her değeri için geçerli olan eşitliklere özdeşlik denir
(x+y) 2 =x 2 +2xy+y 2 özdeşlik x 2 -3x+2=0 ise bir denklemdir. x 2 -3x+2=0 denklemi sadece x=1 ve x=2 sayıları için doğrudur, diğer değerler için yanlıştır. Özdeşlikte ise her x ve y değeri için eşitlik doğrudur. Denklemlerde değişkenlerin en büyük kuvveti denklemin derecesini gösterir. Her terimin derecesi aynı olan denklemlere "homojen denklem" denir.
Yüzey denklemi: Üç boyutlu uzayın herhangi bir P noktasının koordinatları x,y,z ise, f (x,y,z) = 0 şeklindeki denklemlerdir.
Eğri denklemi: Eğri, tarifinden dolayı iki yüzeyin arakesiti bir eğridir f(x,y,z)=0 ve g (x,y,z)=0 yüzey denklemleri bir arada eğri denklemi verir. İki boyutlu uzayda x ve y gibi iki değişkenle meydana gelen denklemler bir eğri denklemidir: y 2 =2x, y=3x, x 2 +y 2 =1 birer eğri denklemidir.
Cebirsel denklem:Terimleri cebirsel fonksiyonlardan meydana gelen denklemlerdir. Denklem sistemi: Ortak çözümleri olsun veya olmasın iki veya daha fazla denklemler grubu.
Lineer denklem:Değişkenleri birinci dereceden olan cebirsel denklem. Mesela: 3x+y=5, 8x+9=3 gibi.
Logaritmik denklem:Bilinmeyenlerin logaritmik fonksiyonlarının bulunduğu denklemlerdir. logx+3log3x=4 gibi.
Transandant denklem: Cebirsel olmayan denklemlerdir. Logaritmik, üstel, trigonometrik fonkisiyonlardan meydana getirilen denklem böyledir. Denklemler teorisi: Denklemler teorisi
f(x) = a n x n +a n-1 x n-1 +.... + a 1 x + a 0 =0
çok terimli denklemleriyle ilgilenir. Burada n denklemin derecesini ve a n denklemin baş katsayısını gösterir.
Çarpan teoremi: Eğer (n’inci) mertebeden f(x)=0 denkleminin x=a gibi bir kökü (çözümü) varsa, g(x) çokterimlisi (n-1) mertebeden olmak üzere: f(x)=(x-a)g(x) yazılabilir.
Kök sayısı: Bir denklemin en fazla, derecesi kadar kökü vardır. Katlı kök: Eğer: f(x)=(x-a) k g(x)
yazılabiliyorsa x=a, f(x)=0 denkleminin k katlı köküdür. Mesela:
x 3 +x 2 -5x+3=(x-1) 2 (x+3)=0
denkleminde x=1 iki katlı kök, x=-3 tek katlı köktür.
Karmaşık kök: Eğer gerçel katsayılara sahip f(x)=0 denkleminin bir kökü x=a+ib ise, x=a-ib de diğer bir köktür.
Gerçel kökün yeri: Eğer gerçel katsayılara sahip f(x) için f(a) ve f(b) ters işaretli değerler ise, a ve b arasında f(x)=0 denkleminin bir kökü vardır. Mesela f(x)=x 5 -x-1=0 da f(1)=-1 ve f(2)=29 olduğu için, denklemin 1 ile 2 arasında bir kökü vardır.
İkinci derece denklem: a 2 +bx+c=0 denkleminin en çok iki kökü bulunur.
gerçel çözümün olması için karekök altınadaki ifadenin negatif olmaması gerekir. Eğer kökün altındaki ifade sıfırsa, kök tek olarak iki katlı ortaya çıkar. Negatif ise gerçek kök yoktur.
Sözlükte "denklem" ne demek?
1. Bir yanında olaya giren çeşitli maddelerin formülleri, öteki yanında da tepkime sonucu oluşan yeni maddelerin formülleri bulunan eşitlik.
2. İçinde yer alan kimi niceliklere ancak uygun bir değer verildiği zaman sağlanabilen eşitlik, muadele.
Cümle içinde kullanımı
Bir denklemde küçük bir eksi artı yanlışı alt üst eder eşitliği.
- N. Cumalı
Denklem kelimesinin ingilizcesi
n. equation